Gebelik Ve Tiroid Hastalıkları

Tiroid bezinde hormon üretim ve salgılanması beyinde hipotalamustan salgılanan TRH ve hipofizden salgılanan TSH adlı hormonların kontrolü altındadır. Normalde dolaşımdaki tiroid hormonlarının % 99u TBG, albumin ve prealbumin adı verilen proteinlere bağlı olup, sadece % 1i serbest ve aktif haldedir. Tiroid hormon seviyeleri normal olarak gerçekleşebilmesi için yeterli miktarda iyot alınması gereklidir. Gebelik sırasında tiroid hormonların bağlayan TBG proteinindeki artmaya bağlı olarak dolaşımdaki serbest T3 ve T4 hormonları azalır.

Ayrıca gebelik hormonu olan hCGnin artması hipofizi baskılayarak gebeliğin 8-14. haftalarında TSH düzeyinin azalmasına neden olur. Ayrıca plazma iyodid konsantrasyonu bebeğinde iyodu kullanmasından dolayı bir azalma meydana gelir. Bu nedenle gebelik sırasında günde 200 mikrogram iyot alınması önerilmektedir (normalde 150 mikrogram). Gebelik sırasında görülen bir diğer değişiklik ise tiroid bezi boyutunun %15 oranında artmasıdır.

Fetüs tiroidi gebeliğin 12. haftasından sonra iyotu almaya ve 14. haftasından sonra tiroid hormonu üretmeye başlar. Gebeliğin 20. haftasından sonra TSH, TBG ve tiroid hormon düzeyleri giderek artmaya başlar ve gebeliğin 36. haftasında erişkinlerdeki düzeylere ulaşır.

Gebelikte anne kan dolaşımındaki T3, T4 ve tedavide kullanılan ilaçlar plasentadan bebeğe geçerken, TSH geçmez. Doğumdan hemen sonra bebekte TSH ve tiroid hormonları artar, ancak 6 hafta sonra hormon düzeyleri normale döner.

Hipertiroidi

Gebelik sırasında görülen hipertirodilerin % 95i Graves hastalığına bağlıdır. Gebelik sırasında hipertiroidi düşük, ölü doğum, erken doğum, bebekte gelişme görülüğü, preeklampsi ve annede kalp yetmezliğine neden olabilir. Bu nedenle hipertirodinin gebelik öncesinde kontrol altına alınması oldukça önemlidir.

Hipotiroidi

Hipotiroidi gebelerin % 0.05inde görülür. Bu hastalarda düşük, preeklampsi, plasentanın yerinden ayrılması, bebekte gelişim geriliği, prematürite, doğum öncesi bebek kaybı ve bebekte nörolojik bozukluk riski artmaktadır.

Gebelikte Tiroid Taraması

Bebekte beyin gelişimi açısından en önemli dönemler gebeliğin ilk 3 ayı ve son 3 ayı ile doğumdan sonraki 2-3 yaşına kadar olan dönemdir. Bu nedenle gebelik öncesi veya ilk gebelik muayenesinde tiroid fonksiyonları taranmalı mıdır? Bu konuda Amerika Endokrinologlar Birliği tarama yapılmasını önerirken, jinekologlar taramanın doğan çocuklarda zeka geriliğini önlediğini gösteren çalışma olmaması nedeniyle şu an için tarama önermemektedir. Ancak tiroid hastalığı öyküsü olanlar veya tiroid hastalıklarını düşündürecek yakınmaların olması durumunda tarama yapılmalıdır.